prawo pracy | Co do zasady

Pracownicze plany motywacyjne, potocznie zwane ESOP-ami (z ang. employee stock ownership plan), umożliwiają wybranej grupie pracowników (zazwyczaj jest to kadra menedżerska) zostanie akcjonariuszem w spółce poprzez nabycie akcji spółki po wartości nominalnej lub określonej w programie. Plany wprowadzane są na okres kilkuletni, a warunkiem zaoferowania akcji jest osiągnięcie przez spółkę określonych w planie wyników finansowych.

Ułatwienia w procesie uzyskiwania Niebieskiej Karty UE i elektronizację procedury składania wniosków o udzielenie zezwoleń na pobyt przewiduje projekt ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach.

10 maja 2023 r. Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej przyjęły nowy akt prawny – dyrektywę PE i Rady (UE) 2023/970 w sprawie wzmocnienia stosowania zasady równości wynagrodzeń dla mężczyzn i kobiet za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości za pośrednictwem mechanizmów przejrzystości wynagrodzeń oraz mechanizmów egzekwowania. Jakie nowe obowiązki czekają pracodawców? Jak prawo unijne rozumie równość wynagrodzeń?

Rozpowszechnienie pracy zdalnej w połączeniu z rozwojem technologii monitorowania spowodowały, że pracodawcy na całym świecie wdrażają różne, czasem technologicznie zaawansowane metody, aby sprawdzić wydajność pracowników i stopień ich zaangażowania w pracę. Coraz większą popularność w tym zakresie zdobywają rozwiązania informatyczne i programy, które potocznie nazywa się bossware (od połączenia słów „boss” oraz „software”).

Zbliżająca się nowelizacja Kodeksu pracy dotycząca pracy zdalnej kompleksowo ureguluje szereg zagadnień i relacji pomiędzy pracodawcą i pracownikiem, istotnie zmieniając dotychczasowy krajobraz prawny świadczenia pracy z domu. Nowelizacja dotyka również kwestii związanych z przetwarzaniem danych osobowych. Chociaż prace nad projektem nadal trwają, wydaje się, że omawiane poniżej przepisy nie ulegną już istotnej zmianie, a zatem warto im się bliżej przyjrzeć już na tym etapie.

Popularność pracy zdalnej i jej rozmaitych postaci, w tym tzw. cyfrowego nomadyzmu (ang. digital nomadism) nie słabnie. Pracodawcy korzystający dzięki niej z globalnego rynku pracy, nieograniczeni granicami państwowymi ani obywatelstwem pracowników, muszą jednak brać pod uwagę szereg aspektów prawnych, które nie występują w przypadku „tradycyjnego” zatrudnienia. Chodzi nie tylko o kwestie nadzoru nad wykonywaniem pracy czy związane z rekompensowaniem pracownikom kosztów pracy spoza biura, ale przede wszystkim o kwestie takie jak prawo mające zastosowanie do stosunku pracy czy legalizacja pracy i pobytu pracownika w kraju wykonywania pracy.

7 lipca br. Sejm uchwalił kolejną nowelizację Kodeksu karnego. Wprowadza ona żywo komentowaną propozycję orzekania przepadku pojazdów, którymi poruszali się nietrzeźwi lub odurzeni sprawcy przestępstw komunikacyjnych. Orzekana przez sąd karny zmiana właściciela z kierowcy na Skarb Państwa ma wspomóc wymiar sprawiedliwości w skutecznej walce z piratami drogowymi i ograniczyć liczbę przestępstw popełnionych przez pijanych kierowców. Zmianami zajmuje się obecnie Senat, który może jeszcze wprowadzić poprawki. Już jednak dziś można przewidywać, że orzekanie przepadku pojazdów będzie napotykać trudności.

Trwają prace nad projektem ustawy wdrażającej unijną dyrektywę 2019/1937 o sygnalistach (ang. whistleblowers). Nie jest jeszcze jasne, czy dyrektywa zostanie wdrożona do polskiego porządku prawnego w terminie (czyli do 17 grudnia 2021 r.), jednak wiele podmiotów już dziś przygotowuje niezbędne dokumenty i procedury organizacyjne.

Ochrona wszystkich kategorii zatrudnionych, także kandydatów do pracy i byłych pracowników. Szeroki zakres naruszeń podlegających zgłoszeniu. Ochrona sygnalistów przed wszelkimi środkami odwetowymi, w tym pozwami o zniesławienie. Obowiązek ustanowienia wewnętrznych kanałów zgłaszania naruszeń. To tylko część założeń do projektu ustawy wdrażającej unijną dyrektywę o sygnalistach.

O tym, czy spółka zagraniczna powinna zgłaszać do ZUS zawarte przez nią umowy o dzieło, decyduje przede wszystkim fakt, czy taka spółka posiada status płatnika składek w rozumieniu polskich przepisów.

Cyfryzacja pracy niesie wiele korzyści. W wielu zawodach pracę można świadczyć z dowolnego miejsca na świecie, a w wielu branżach – pozyskiwać talenty z każdej części globu. Dla pracodawców to szansa na znaczące oszczędności, a dla pracowników  – nadzieja na równowagę między życiem zawodowym i prywatnym. Jednak powszechne korzystanie z technologii informacyjno-telekomunikacyjnych nasiliło też negatywne zjawiska w środowisku pracy lub przyczyniło się do powstania nowych. Pandemia niczym katalizator przyspieszyła ten proces.

Gra jest tak dobra, jak dobrzy są jej twórcy. Warto więc zadbać o to, żeby dobrze im się u nas pracowało i nie myśleli nawet o przejściu do konkurencji. Oprócz tego jednak warto podjąć działania prewencyjne, czyli zawrzeć w umowach klauzule zapobiegające podbieraniu wartościowych pracowników i współpracowników.