Prawo spółek, kontraktów handlowych i sporów wspólniczych | Co do zasady

Przejdź do treści
Zamów newsletter
Formularz zapisu na newsletter Co do zasady

Prawo spółek, kontraktów handlowych i sporów wspólniczych

Działanie spółek handlowych, relacje między wspólnikami oraz obrót prawny dokonywany w Polsce przez przedsiębiorców podlegają regulacjom ustawowym.

W zakresie prawa spółek podstawowymi aktami prawnymi są: ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, ustawa z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawa z dnia 17 listopada 1964 Kodeks postępowania cywilnego. Kodeks spółek handlowych reguluje tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształcanie spółek handlowych (spółki jawnej, spółki partnerskiej, spółki komandytowej, spółki komandytowo-akcyjnej, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej).

Jeżeli wspólnicy nie zawarli między sobą umowy o wykonywaniu swoich praw w spółce, ich uprawnienia będą wyznaczone przez przepisy Kodeksu spółek handlowych zawierające typowe rozwiązania ustalone przez ustawodawcę dla tych stosunków. W przypadku eskalacji sporu między wspólnikami i skierowania go na drogę procesu prowadzonego przed sądem powszechnym uprawnienia stron w procesie będą ustalone na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Kodeks postępowania cywilnego normuje postępowanie sądowe w sprawach ze stosunków z zakresu prawa cywilnego (czyli między równorzędnymi osobami fizycznymi i prawnymi na podstawie przepisów prawa cywilnego bez ustawowego podporządkowania jednego podmiotu prawa innemu podmiotowi).

Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym zawiera przepisy regulujące funkcjonowanie centralnego, publicznego i jawnego rejestru składającego się z: rejestru przedsiębiorców (niebędących osobami fizycznymi), rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej, rejestru dłużników niewypłacalnych. Rejestr prowadzą w systemie informatycznym sądy rejonowe (sądy gospodarcze). Postępowania przed tymi sądami mają charakter tzw. nieprocesowy (co do zasady sąd nie rozstrzyga w nich w sporze pomiędzy stronami, a jedynie rozpoznaje wniosek o dokonanie wpisu o określonej treści).

Obrót prawny dokonywany przez przedsiębiorców niesie ze sobą konieczność zawierania kontraktów handlowych z innymi przedsiębiorcami. Służą one wiążącemu określeniu praw i obowiązków stron. W ten sposób kontrakty handlowe zabezpieczają interesy przedsiębiorcy na wypadek rozbieżności stron w zakresie sposobu realizacji przedsięwzięcia, prowadzenia współpracy czy też spełnienia świadczeń w ramach pojedynczej transakcji. Przedsiębiorcy tworzą od podstaw, negocjują bądź otrzymują do akceptacji wzory oraz projekty umów. Wśród nich szczególnie istotną pozycję w kontekście prowadzonej działalności gospodarczej zajmują umowy sprzedaży, umowy współpracy handlowej, umowy dystrybucyjnej, umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o usługi powiernicze oraz umowy leasingu, a także porozumienia między wspólnikami, umowy joint venture. Podstawowym aktem prawnym regulującym zagadnienia związane z zawarciem i skutecznością wspomnianych umów a także możliwością i sposobem wykonania obowiązków w nich określonych czy też uprawnień z nich wynikających jest ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Kodeks cywilny zawiera regulacje typowe i ze względu na swój ogólny charakter nie może z reguły uwzględnić indywidualnych potrzeb i interesów przedsiębiorcy.