Możliwe ograniczenie poboru zaliczek na podatek dochodowy
System wsparcia dla podatników borykających się z następstwami pandemii koronawirusa jest opracowywany na szczeblu rządowym i zapewne niebawem wejdzie w życie. Do tego momentu, ale także później, podatnicy znajdujący się w trudnej sytuacji mogą korzystać z już obowiązujących instrumentów wsparcia. Jednym z nich jest ograniczenie poboru zaliczek na podatek dochodowy.
Kogo dotyczy?
Ograniczenie poboru zaliczki na podatek dochodowy może zostać zastosowane zarówno wobec podatników podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), jak i podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), niezależnie od źródła uzyskiwanych przychodów (dochodów), jeżeli zaliczka na podatek dochodowy byłaby niewspółmiernie wysoka w porównaniu z przewidywanym podatkiem należnym od dochodu lub zysku przewidywanego na dany rok podatkowy, a w praktyce na jego koniec (art. 22 § 2a Ordynacji podatkowej). Instytucja ograniczenia poboru zaliczek na podatek ma zastosowanie również do zaliczek wpłacanych w formie uproszczonej.
Kto decyduje?
Uprawnienie do obniżenia zaliczki przysługuje organowi podatkowemu, a procedura wszczynana jest na pisemny wniosek podatnika złożony w urzędzie skarbowym.
Kiedy można złożyć wniosek?
Wniosek o ograniczenie poboru zaliczek na podatek dochodowy można złożyć w każdym momencie roku podatkowego. Nie może on jednak dotyczyć zaliczek nieopłaconych, dla których termin zapłaty już minął (te bowiem mają status zaległości podatkowej).
Jakie są warunki?
Organ podatkowy może zastosować instytucję ograniczenia poboru zaliczek na podatek, gdy podatnik uprawdopodobni, że zaliczki byłyby niewspółmiernie wysokie w stosunku do podatku należnego od dochodu przewidywanego na dany rok podatkowy. Stosowne uzasadnienie powinno znaleźć się we wniosku składanym przez podatnika. Stan zagrożenia epidemicznego i związane z nim ograniczenia dla biznesu należałoby uznać za ważny interes podatników, stanowiący podstawę do ubiegania się o ograniczenie poboru zaliczek na CIT oraz PIT.
Decyzje organów podatkowych w tych sprawach są wprawdzie uznaniowe, a organ może odmówić przyznania ulgi nawet jeżeli zgodzi się z podatnikiem, że za jej przyznaniem przemawia jego ważny interes. Należałoby jednak oczekiwać, że w aktualnych okolicznościach organy podatkowe będą przychylać się do takich wniosków.
Co powinien zawierać wniosek?
Podatnik sporządza wniosek samodzielnie. Nie obowiązuje urzędowy druk. Pisemny wniosek podatnika powinien zawierać przede wszystkim dane wnioskodawcy (imię, nazwisko, adres zamieszkania oraz NIP), datę sporządzenia oraz wskazanie adresata, treść żądania, a przede wszystkim wskazanie przyczyny powodującej, że zaliczki obliczone według zasad określonych w ustawie o CIT albo ustawie o PIT byłyby niewspółmiernie wysokie w stosunku do podatku należnego od dochodu przewidywanego na dany rok podatkowy. Samo wskazanie pandemii koronawirusa może nie wystarczyć, jakkolwiek może ona leżeć u podstaw uzasadnienia.
Jaki jest termin rozpatrzenia wniosku?
Wniosek podatnika rozstrzygany jest w drodze decyzji. Decyzja w sprawie ograniczenia lub odmowy ograniczenia poboru zaliczek jest wydawana bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a w sprawach szczególnie skomplikowanych nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia złożenia wniosku.
W obecnych warunkach społeczno-gospodarczych termin ten może wydawać się długi, jednak w dłuższej perspektywie to rozwiązanie może dać wymierną ulgę podatnikom odnotowującym spadek dochodów (w tym podatkowych). W praktyce podatnik może zaraz po złożeniu wniosku zapłacić zaliczkę w zmniejszonej wysokości. Jeśli organ podatkowy przychyli się do wniosku podatnika, postępowanie takie nie powinno być obarczone negatywnymi konsekwencjami. Jeśli organ podatkowy nie wyrazi zgody, podatnik powinien uiścić odsetki za zwłokę.
Joanna Prokurat, doradca podatkowy, praktyka podatkowa i pomocy publicznej kancelarii Wardyński i Wspólnicy
