Nowa ustawa o obligacjach
Z dniem 1 lipca 2015 r. wejdzie w życie ustawa o obligacjach uchwalona przez Sejm 28 listopada 2014 r. Choć jest to nowa ustawa, w większości odzwierciedla ona zapisy dotychczasowej ustawy, wprowadzając do niej zmiany i uzupełnienia, których celowość wynika między innymi z dotychczasowej praktyki.
Zaproponowane nowe rozwiązania to między innymi zgromadzenie obligatariuszy, spółki celowe jako emitenci obligacji oraz nowe rodzaje obligacji, tj. obligacje podporządkowane i obligacje wieczyste. Oprócz tego ustawa zawiera szereg zmian (dotyczących m.in. warunków emisji czy odsetek), które mają na celu wyeliminowanie dotychczasowych wątpliwości.
Zgromadzenie obligatariuszy
Istotną nowością jest wprowadzenie instytucji zgromadzenia obligatariuszy, którego kluczowym uprawnieniem jest możliwość zmiany warunków emisji. Dotychczas, wobec braku prawnego zakazu takiego rozwiązania, niektórzy emitenci wprowadzali do warunków emisji zapisy dotyczące zgromadzenia obligatariuszy. Nowe przepisy ugruntują prawnie pozycję zgromadzenia oraz wprowadzą jednolite zasady jego zwoływania, uczestnictwa w zgromadzeniu i prawa podejmowania uchwał.
Zgromadzenie obligatariuszy nie jest obowiązkowe, a o jego ukonstytuowaniu decyduje emitent poprzez odpowiedni zapis w warunkach emisji. Zgromadzenie może otrzymać uprawnienie do uchwalenia zmiany warunków emisji, pod warunkiem jednak zgody emitenta na taką zmianę. Zmiana warunków emisji może być również dokonana w drodze jednobrzmiących porozumień zawartych przez emitenta z każdym z obligatariuszy. Ustawa przewiduje prawo do zaskarżania uchwał zgromadzenia podjętych z naruszeniem prawa lub interesów obligatariuszy. Sprecyzowanie prawnych aspektów funkcjonowania zgromadzenia przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności obligacji, dając obligatariuszom prawo wpływu na działania emitenta i obronę ich interesów. Dziś takie prawo powstaje jedynie na podstawie zaproponowanych przez emitenta warunków zwoływania i odbywania zgromadzenia obligatariuszy.
Spółki celowe jako emitenci obligacji
Prawo emisji obligacji będą miały specjalnie do tego celu utworzone spółki celowe. Dotychczasowe przepisy budziły wątpliwości co do kręgu podmiotów uprawnionych do emisji obligacji na terytorium RP oraz co do zakwalifikowania emitenta zagranicznego do kręgu podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Obecnie ustawa jednoznacznie stwierdza, że do podmiotów uprawnionych do emisji zalicza się także specjalnie do tego powołane spółki – tzw. spółki celowe, a także inne podmioty zagraniczne prowadzące działalność gospodarczą poza granicami RP.
Nowe rodzaje obligacji
Nowymi rozwiązaniami są obligacje podporządkowane oraz obligacje wieczyste.
Istotą obligacji podporządkowanych, które co do zasady nie mogą być zabezpieczone, jest to, że w przypadku upadłości emitenta roszczenia z tych obligacji są zaspokajane dopiero po zaspokojeniu wierzytelności wynikających z innych emisji obligacji emitenta zgodnie z warunkami emisji.
Obligacje wieczyste to obligacje z nieokreślonym terminem wykupu, a jedynie z określonym świadczeniem w postaci odsetek. Obligacje stają się wymagalne w przypadku upadłości lub likwidacji emitenta, a także gdy nie wywiązuje się on ze zobowiązań wobec obligatariuszy.
Inne zmiany
Dodatkowo przywrócono uchylony w 2005 r. przepis o swobodzie emitenta w ustalaniu wysokości oprocentowania obligacji – będą one mogły być wyższe od odsetek ustawowych.
Ustawa jednoznacznie też wskazuje, że termin przedawnienia roszczeń wynikających z obligacji, w tym roszczeń o świadczenia z tytułu odsetek, wynosi 10 lat. Zapis ten wyeliminował dotychczasowe wątpliwości, czy do odsetek nie należy stosować 3-letniego okresu przedawnienia, jaki zgodnie z Kodeksem cywilnym obejmuje świadczenia o charakterze okresowym.
Danuta Pajewska, praktyka rynków kapitałowych i instytucji finansowych kancelarii Wardyński i Wspólnicy
