Polskie instytucje będą raportować amerykańskiemu fiskusowi
Rząd 7 października 2014 r. podpisał umowę z USA w sprawie wdrożenia ustawodawstwa FATCA w Polsce. Umowa czeka w tej chwili na ratyfikację. Zgodnie z postanowieniami końcowymi umowa powinna zacząć obowiązywać przed 30 września 2015 r.
Czym jest FATCA?
FATCA, czyli Foreign Account Tax Compliance Act, to amerykańska ustawa uchwalona w Stanach Zjednoczonych w 2010 r. jako część pakietu antykryzysowego. Ustawa ma być narzędziem do walki z uchylaniem się od płacenia podatków lub unikaniem opodatkowania przez amerykańskich obywateli. Na jej podstawie amerykański fiskus ma otrzymywać od instytucji finansowych informacje o rachunkach bankowych klientów zidentyfikowanych jako podmioty amerykańskie.
Należy podkreślić, że z formalnego punktu widzenia FATCA to wewnętrzny akt prawny Stanów Zjednoczonych, który nakłada na zagraniczne instytucje finansowe obowiązek raportowania do IRS (Internal Revenue Service) wybranych informacji o ich amerykańskich klientach oraz ich rachunkach. Ponadto przewiduje sankcje względem tych instytucji, które nie będą stosować się do jej wymogów, w postaci sankcyjnego 30% podatku u źródła od płatności otrzymywanych ze Stanów Zjednoczonych.
Obowiązki instytucji finansowych względem amerykańskiego IRS na podstawie FATCA można podzielić na trzy grupy. Po pierwsze identyfikacja – instytucje finansowe są zobowiązane rozpoznać wśród swoich klientów podmioty amerykańskie. Po drugie sprawozdawczość, co oznacza, że podmioty finansowe muszą zebrać określone informacje o zidentyfikowanych podmiotach amerykańskich i przekazać je do IRS. Po trzecie pobór sankcyjnego 30% podatku od dochodów otrzymywanych ze Stanów Zjednoczonych przez m.in. opornych klientów amerykańskich.
Główną przeszkodę w wywiązywaniu się ze wspomnianych obowiązków informacyjnych stanowią regulacje krajowe dotyczące w szczególności tajemnicy bankowej oraz ochrony danych osobowych. W celu rozwiązania tego problemu Stany Zjednoczone proponują poszczególnym państwom zawieranie umów międzyrządowych (Intergovernmental Agreement – IGA).
Jak będzie wyglądać wymiana informacji?
IGA zakłada, że informacje będą przekazywane automatycznie pomiędzy administracjami podatkowymi w terminie do 9 miesięcy po roku kalendarzowym, którego dotyczą zebrane informacje. Przedmiotem wymiany będą takie informacje jak: nazwa, adres, amerykański numer podatkowy, numer rachunku, saldo lub wartość rachunku według stanu na koniec każdego roku kalendarzowego. Ponadto na podstawie IGA Polska gwarantuje, że dostosuje wewnętrzne ustawodawstwo i jednocześnie zobowiąże wszystkie krajowe instytucje finansowe do zbierania i przekazywania informacji określonych w FATCA.
Kogo obowiązuje?
Obowiązki informacyjne dotyczą nie tylko banków, lecz także domów maklerskich, funduszy inwestycyjnych i zakładów ubezpieczeniowych. Polskie instytucje finansowe zaczęły się już rejestrować w rejestrze IRS w celu otrzymania specjalnego numeru GIIN (Global Intermediary Identification Number). Większość polskich banków nie rozpoczęła jeszcze identyfikowania wśród swoich klientów podmiotów amerykańskich, zwlekając do czasu wprowadzenia odpowiednich przepisów krajowych.
Informacje, które mają przekazywać polskie instytucje finansowe na podstawie FATCA, władze podatkowe USA mogły dotychczas uzyskać na wniosek na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub Konwencji Rady Europy o wzajemnej współpracy administracyjnej w sprawach podatkowych. Na czym więc polega zmiana? Poprzez IGA Stany Zjednoczone przerzuciły na polskie instytucje finansowe ciężar i – co za tym idzie –koszty identyfikowania amerykańskich obywateli, którzy potencjalnie uchylają się od płacenia podatków. Z drugiej strony FATCA stała się impulsem do zacieśniania międzynarodowej współpracy w walce z unikaniem opodatkowania. W ślad za Stanami Zjednoczonymi nowe modele automatycznej wymiany informacji opracowała zarówno Unia Europejska, jak i OECD.
Aleksandra Czyż, praktyka podatkowa kancelarii Wardyński i Wspólnicy
