Poszukiwanie i wydobycie gazu łupkowego będzie obligatoryjnie wymagać oceny oddziaływania na środowisko
Najnowsza nowelizacja dyrektywy 2011/92/UE podjęta przez Parlament Europejski może znacznie wydłużyć proces eksploatacji gazu łupkowego.
9 października 2013 r. Parlament Europejski przyjął poprawki do projektu nowelizacji dyrektywy unijnej dotyczącej oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (dyrektywa 2011/92/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 grudnia 2011 r.).
Parlament Europejski zaproponował, aby projekty związane z poszukiwaniem oraz wydobyciem gazu łupkowego objęte były obligatoryjnie obowiązkiem przeprowadzania badań oceny oddziaływania na środowisko. Przyjęcie tej zmiany było jedną z największych obaw inwestorów. Ostateczne przyjęcie proponowanych rozwiązań może znacząco wydłużyć proces poszukiwań i eksploatacji węglowodorów ze źródeł niekonwencjonalnych. Proces inwestycyjny zostanie bowiem dodatkowo wydłużony o procedurę oceny oddziaływania na środowisko prac mających na celu poszukiwanie i rozpoznawanie złóż, której przeprowadzenie stanie się niezbędne do uzyskania zgody na realizację prac w postaci koncesji.
Przyjęcie przez Parlament regulacji odnoszących się do obowiązku przygotowania oceny środowiskowej na każdym etapie inwestycji związanej z wydobyciem gazu łupkowego nie kończy procesu legislacyjnego nad tym projektem. Ostateczny głos będzie należał bowiem do Rady Unii Europejskiej, która podejmie decyzję kwalifikowaną większością głosów. Dla przyjęcia poprawek Parlamentu Europejskiego niezbędne będzie uzyskanie 2/3 głosów liczby państw wspólnoty (260 głosów na 352 możliwych). Jeżeli projekt nowelizacji nie zostanie przyjęty, wówczas Rada Unii Europejskiej przyjmie własne stanowisko i prześle je z powrotem do decyzji Parlamentu Europejskiego.
Przyjrzyjmy się bliżej najważniejszym zmianom dyrektywy w odniesieniu do eksploatacji węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych.
Poprawka nr 31
Proponowana poprawka odnosi się jedynie do fazy wydobywczej. O formalnym wpływie działalności wydobywczej na środowisko przesądza sam fakt, że surowce są wydobywane z niekonwencjonalnych złóż, a nie ilość surowca wydobywana na powierzchnię, wykorzystana technologia czy zasięg prac (tak jak w polskich przepisach, gdzie o obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko decyduje długość otworu wiertniczego. Zgodnie z zapisami rozporządzenia dotyczącego liberalizacji przepisów o konieczności przygotowywania oceny środowiskowej inwestorzy zostali zwolnieni z konieczności wykonania oceny oddziaływania na środowisko przy wierceniach do 5 km głębokości).
Poprawka nr 36
Zmiana definicji „przedsięwzięcia”. Zgodnie z poprzednim brzmieniem „przedsięwzięcie to wykonanie prac budowlanych lub innych instalacji lub systemów, a także inne ingerencje w otoczeniu naturalnych i krajobrazie włącznie z wydobywaniem zasobów mineralnych”. Propozycja Parlamentu sprowadza się do rozbudowania definicji „przedsięwzięcia” o poszukiwanie zasobów mineralnych. Poprawka ta powoduje, że regulacją dyrektywy objęte będą roboty geologiczne wykonywane metodą otworową, jak i prace poszukiwawcze (np. badania sejsmiczne przeprowadzane za pomocą wibratorów i inne prace geologiczne), których wpływ na środowisko i krajobraz pozostaje znikomy.
Poprawka nr 79
Dotyczy zmiany załącznika nr 1 do dyrektywy 2011/92/UE, który zawiera wykaz przedsięwzięć obowiązkowo podlegających procedurze oceny oddziaływania na środowisko. Będą to między innymi: poszukiwanie, ocena i wydobywanie ropy naftowej/gazu ziemnego znajdującego się w warstwach gazu łupkowego lub innych osadowych formacjach skalnych o równej lub mniejszej przepuszczalności i porowatości, niezależnie od wydobytej ilości. Zmiana ta spowoduje, że całość procesów technologicznych składających się na wydobycie gazu łupkowego będzie objęta obowiązkowo procedurą oceny oddziaływania na środowisko.
Wejście w życie nowelizacji dyrektywy w wersji zaproponowanej przez Parlament Europejski może doprowadzić do wydłużenia postępowań poprzedzających rozpoczęcie prac poszukiwawczych, a tym samym całego procesu inwestycyjnego, nawet o kilkanaście miesięcy. Takie zmiany harmonogramu z pewnością nie pozostaną bez wpływu na ocenę opłacalności inwestycji, a tym samym na zaangażowanie potencjalnych inwestorów zainteresowanych eksploatacją zasobów zgromadzonych w europejskich łupkach.
Radosław Wasiak, Karol Czuryszkiewicz, Zespół Doradztwa dla Sektora Energetycznego
