Prezydent podpisał nową ustawę o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi
Ustawa o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi z 21 października 2016 r. została podpisana przez Prezydenta RP, a najpóźniejszy termin publikacji ogłoszenia to 29 listopada br. Ustawa wejdzie w życie 14 dni od jej ogłoszenia, zatem najpóźniej w połowie grudnia.
Odmiennie niż w przypadku przepisów Prawa zamówień publicznych, z uwagi na obszerność zmian, które musiałyby zostać wprowadzone do ustawy koncesyjnej z 2009 r., polski ustawodawca zdecydował, że implementacja przepisów tzw. dyrektywy koncesyjnej (czyli dyrektywy Parlamentu i Rady Europejskiej 2014/23/UE z 26 lutego 2014 r.) będzie stanowiła nowy akt prawny. Nowa ustawa faktycznie jest znacznie obszerniejsza od poprzedniej. Natomiast wiele zmian odzwierciedla znowelizowane przepisy Prawa zamówień publicznych lub jest do nich bardzo zbliżonych. Tak jest w przypadku przesłanek wykluczenia wykonawców z postępowania oraz przesłanek zmiany umowy. Podobnie również jak w zamówieniach wprowadzono próg stosowania ustawy – do zamówień o wartości wyższej niż równowartość 30 000 euro. Analogicznie jak w zamówieniach ukształtowane są też przesłanki wyłączenia stosowania ustawy koncesyjnej.
Zrezygnowano także z pojęć „koncesjodawcy” i „zainteresowanego podmiotu”, „kandydata” i „oferenta”. Nazewnictwo zostało uproszczone i w nowym stanie prawnym strony postępowania o udzielenie koncesji będą nazywały się „zamawiającym” i „wykonawcą”. Dopiero po zawarciu umowy podmiot, z którym zostanie zawarta umowa koncesji, stanie się „koncesjonariuszem”, a druga strona pozostanie „zamawiającym”, co według projektodawcy jest określeniem właściwszym z uwagi na fakt, że ta sama grupa podmiotów jest zobowiązana do udzielania zamówień w drodze zarówno zamówień publicznych, jak i umów koncesji na roboty budowlane lub usługi.
Odwołania do KIO
Dużą zmianą jest też sposób zaskarżania czynności zamawiających w postępowaniu koncesyjnym. W nowym stanie prawnym będzie on ukształtowany analogicznie do spraw z zakresu zamówień publicznych. Zatem zgodnie z art. 54 nowej ustawy wykonawcy, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w zawarciu umowy koncesji oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, przysługuje prawo do wniesienia odwołania od niezgodnej z przepisami ustawy czynności zamawiającego podjętej w postępowaniu o zawarcie umowy koncesji lub zaniechania czynności, do której zamawiający jest obowiązany na podstawie ustawy. Zmianę należy ocenić pozytywnie, jednak należy się spodziewać znacznego zwiększenia liczby spraw wpływających do Krajowej Izby Odwoławczej (zwłaszcza że nowelizacja Prawa zamówień publicznych poszerzyła możliwości odwoływania się od decyzji zamawiających w zamówieniach podprogowych, o czym pisaliśmy tutaj i tutaj). Od orzeczenia KIO – jak w sprawach zamówieniowych – dopuszczalna będzie skarga do sądu okręgowego. Taka droga zaskarżania czynności zamawiającego zastąpi wcześniejsze uprawnienie do złożenia skargi do sądu okręgowego i następnie skargi kasacyjnej.
Warto także podkreślić, że jako organ właściwy w sprawie umów koncesji został wskazany Prezes Urzędu Zamówień Publicznych.
Czas, na jaki może być zawarta umowa
Nowa ustawa nie określa już maksymalnych okresów, na jakie można zawrzeć umowę koncesji (dotychczas było to 30 lat na roboty budowlane i 15 lat na usługi). Zgodnie z postanowieniami art. 18 i motywu 52 preambuły dyrektywy koncesyjnej doprecyzowano jednak, że w przypadku umów koncesji zawieranych na okres powyżej 5 lat czas obowiązywania koncesji nie będzie mógł przekraczać okresu, w którym koncesjonariusz będzie mógł w uzasadniony sposób oczekiwać odzyskania nakładów inwestycyjnych na wykonanie robót budowlanych lub świadczenie usług wraz ze zwrotem zainwestowanego kapitału, z uwzględnieniem inwestycji początkowych i inwestycji dokonanych w czasie trwania koncesji.
O pozostałych istotnych zmianach wprowadzanych nową ustawą pisaliśmy już na naszym portalu.
Implementacja przepisów o umowie koncesji na roboty budowlane i usługi zawartych w dyrektywie 2014/23/EU to już ostatni etap działań legislacyjnych mających na celu ujednolicenie polskich przepisów z europejskim porządkiem prawnym w ramach tzw. pakietu zamówieniowego.
Hanna Drynkorn, praktyka infrastruktury, transportu, zamówień publicznych i PPP kancelarii Wardyński i Wspólnicy
