Próg stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych a progi unijne
Zamawiający niekiedy mylnie utożsamiają próg stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych (p.z.p.) z progami unijnymi i przeprowadzają postępowanie zgodnie z p.z.p., mimo że nie są do tego zobowiązani.
Próg stosowania p.z.p. to kwota wartości zamówienia, poniżej której zamawiający w ogóle nie ma obowiązku stosowania p.z.p. Zgodnie z art. 4 pkt 8 p.z.p przepisów ustawy nie stosuje się do zamówień i konkursów, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 14 000 euro. Wartością zamówienia jest całkowite szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy bez podatku VAT (art. 32 ust. 1 p.z.p.).
Progi unijne z kolei to kwoty wartości zamówienia, dla których lub powyżej których ogłoszenie o zamówieniu podlega obowiązkowi publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (a nie w Biuletynie Zamówień Publicznych, jak w przypadku zamówień, których wartość nie przekracza progów unijnych). Progi unijne są określone w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich.
Pomimo wyraźnej różnicy między progiem stosowania ustawy a progami unijnymi zdarza się, że zamawiający mylnie je utożsamiają, co może dezorientować wykonawców. Będzie tak na przykład w przypadku, gdy zamawiający, przeprowadzając postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na usługi, którego wartość jest niższa niż próg stosowania p.z.p., zamieści ogłoszenie o zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych, ale nie wskaże w nim szacunkowej wartości zamówienia, tylko ograniczy się do stwierdzenia, że „wartość przedmiotu zamówienia nie przekracza progów unijnych określonych w art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych”.
Potencjalni wykonawcy mogą wówczas zasadnie przypuszczać, że do postępowania mają zastosowanie przepisy p.z.p., czyli wartość zamówienia jest wyższa niż 14 000 euro netto (próg stosowania), ale niższa niż odpowiednio 125 000, 193 000 lub 387 000 euro netto (progi unijne dla zamówień na usługi w zależności od rodzaju zamawiającego; przykładowo, jeśli usługi zamawia jednostka samorządowa, progiem unijnym jest kwota 193 000 euro netto). Wykonawcy przygotują więc prawdopodobnie oferty na kwotę przekraczającą 14 000 euro netto, w zaufaniu, że tyle wynosi wartość zamówienia.
Tymczasem zamawiający bezpośrednio przed otwarciem ofert przekazuje informację o kwocie, jaką zamierza przeznaczyć na realizację zamówienia. Kwota ta, jak powiedzieliśmy, wynosi mniej niż próg stosowania. W związku z tym, że cena najkorzystniejszej oferty przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, zamawiający unieważnia postępowanie i żadna z zainteresowanych stron nie osiąga zamierzonego celu.
Praktyka przeprowadzania postępowania o udzielenie zamówienia w oparciu o ustawę p.z.p., jeżeli jego wartość jest niższa niż próg stosowania, sprzyja zachowaniu przejrzystości postępowania i zapewnia szeroki dostęp do zamówienia. Ponieważ jednak samo przygotowanie oferty w przetargu wiąże się ze znacznym nakładem pracy i zaangażowaniem czasowym wykonawcy, zamawiający powinien wyraźnie wskazać, że wartość zamówienia jest niższa niż próg stosowania ustawy. Leży to w interesie zarówno zamawiającego, który otrzyma wyłącznie interesujące go oferty, jak i potencjalnych wykonawców, którzy nie będą angażować sił i środków w przygotowanie oferty, która nie będzie mogła zostać przyjęta przez zamawiającego.
Anna Prigan, zespół Infrastruktura, Transport, Zamówienia Publiczne (PPP) kancelarii Wardyński i Wspólnicy
