Zmiana wskaźnika referencyjnego z WIBOR na WIRF w umowach kredytowych
W najbliższych latach polski rynek finansowy czeka istotna zmiana – zastąpienie wskaźnika WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) nowym wskaźnikiem referencyjnym WIRF (Warsaw Interbank Reference Rate), który ma docelowo otrzymać nazwę POLSTR (Polish Short Term Rate). Zmiana wskaźnika referencyjnego jest częścią szerszej reformy mającej na celu zwiększenie transparentności i stabilności rynku finansowego oraz lepsze odzwierciedlenie rzeczywistych kosztów finansowania np. w umowach kredytu.
Zmiana wskaźnika
WIBOR był dotychczas stosowany jako wskaźnik referencyjny dla większości kredytów w Polsce udzielanych w złotych. Jednakże metodologia jego stosowania oparta na deklarowanych stawkach oferowanych przez banki budziła liczne kontrowersje i wątpliwości co do jego stabilności. Jednym z głównych zarzutów wobec WIBOR była jego podatność na manipulacje oraz brak pełnej przejrzystości.
W odpowiedzi na obawy związane ze stosowaniem wskaźnika WIBOR Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej ds. Reformy Wskaźników Referencyjnych (KS NGR) zdecydował niedawno o stopniowym wprowadzeniu w miejsce WIBOR nowego wskaźnika – WIRF. Pierwotnie WIBOR miał być zastąpiony przez WIRON (wcześniej pod nazwą WIRD).
Nowy wskaźnik WIRF
WIRF jest wskaźnikiem specyficznym dla polskiego rynku i odnosi się do transakcji w złotych (PLN). W związku z tym WIRF nie będzie stosowany w umowach kredytowych denominowanych w euro (EUR). Dla kredytów w euro stosowane są wskaźniki referencyjne specyficzne dla strefy euro, takie jak €STR (Euro Short-Term Rate).
WIRF bazuje na depozytach niezabezpieczonych instytucji kredytowych i finansowych. Aby obliczyć wskaźnik WIRF, należy uwzględnić średnią ważoną stóp procentowych z transakcji depozytowych zawartych przez banki na rynku międzybankowym. Proces ten jest zarządzany przez GPW Benchmark, który jest odpowiedzialny za publikację wskaźnika.
Harmonogram wdrożenia
Pierwsze zastosowanie wskaźnika WIRF planowane jest na połowę 2025 roku, początkowo w obligacjach skarbowych, a następnie w nowych umowach kredytowych. Proces konwersji istniejących umów kredytowych na nowy wskaźnik ma rozpocząć się na początku 2027 roku.
Co to oznacza dla kredytobiorców?
Dla kredytobiorców zmiana wskaźnika referencyjnego może mieć kilka istotnych konsekwencji.
Nowe umowy kredytowe: Od połowy 2025 roku w obrocie mają zacząć się pojawiać nowe umowy kredytowe wykorzystujące wskaźnik WIRF zamiast WIBOR. Oprocentowanie kredytu będzie zatem obliczane na podstawie wskaźnika WIRF, powiększonego o marżę banku.
Istniejące umowy: Istniejące umowy kredytowe będą musiały zostać dostosowane do nowego wskaźnika. Proces konwersji wskaźnika WIBOR na WIRF rozpocznie się na początku 2027 roku. W celu zminimalizowania wpływu tej zmiany na kredytobiorców prawdopodobnie zostanie zastosowany tzw. spread korygujący. Spread korygujący to dodatkowy element oprocentowania, który ma wyrównać różnice między WIBOR a WIRF, aby kredytobiorcy nie odczuli nagłych zmian w wysokości rat kredytowych. Banki będą zobowiązane do informowania swoich klientów o zmianach w umowach kredytowych oraz o szczegółach dotyczących przejścia na nowy wskaźnik.
Transparentność i stabilność: Wprowadzenie WIRF ma lepiej odzwierciedlić rzeczywiste koszty finansowania oraz zwiększyć transparentność rynku finansowego. WIRF, oparty na rzeczywistych transakcjach, powinien być bardziej przewidywalny niż WIBOR, co może przynieść korzyści kredytobiorcom w postaci stabilniejszych rat kredytowych i zmniejszenia narażenia na gwałtowne skoki oprocentowania. Przejrzystość i stabilność WIRF mogą przyczynić się do zwiększenia zaufania kredytobiorców do wskaźnika referencyjnego i wpłynąć na większą akceptację nowych umów kredytowych opartych na WIRF. Z drugiej strony, okres przejściowy wprowadzania nowego wskaźnika może wiązać się z pewnymi niepewnościami, zanim rynek w pełni dostosuje się do nowego wskaźnika. Kredytobiorcy powinni być świadomi tych zmian i monitorować, jak WIRF wpływa na ich zobowiązania finansowe.
Podsumowanie
Zmiana wskaźnika referencyjnego z WIBOR na WIRF jest istotnym krokiem w kierunku zwiększenia transparentności i stabilności polskiego rynku finansowego. Dla kredytobiorców oznacza to konieczność dostosowania się do nowych warunków, ale również potencjalne korzyści wynikające z bardziej przewidywalnego i stabilnego oprocentowania kredytów.
Paulina Adamczyk, praktyka bankowości i finansowania projektów kancelarii Wardyński i Wspólnicy
