dr Maciej Kiełbowski | Co do zasady

Skupiając się na najgłośniejszych zmianach nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, można przeoczyć zmianę właściwości sądów w kilku kategoriach spraw. Tymczasem jest to fakt istotny dla wielu osób.

W marcu br. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach wydał wyrok, w którym oddalił skargę na bezczynność organu. Jednocześnie wskazał, że ustawa o dostępie do informacji publicznej nie ma na celu zaspokojenia indywidualnych potrzeb obywateli. Korzystać z niej należy wtedy, gdy celem jest troska o dobro publiczne. Inny sposób korzystania z prawa dostępu do informacji publicznej może stanowić nadużycie.

Naczelny Sąd Administracyjny orzekł niedawno, że nie jest dopuszczalne uznanie, że stronie przysługuje możliwość podwójnego skarżenia tej samej kwestii – w omawianym przypadku zwrotu dotacji – raz w wyniku zaskarżenia wystąpienia pokontrolnego, a drugi raz poprzez zaskarżenie decyzji administracyjnej.

Jeżeli podstawą wydania decyzji administracyjnej, na podstawie której prowadzono następnie egzekucję administracyjną, były przepisy niekonstytucyjne, nie można kosztami takiego postępowania obciążać strony – orzekł ostatnio Naczelny Sąd Administracyjny.

Jedną z wielu zmian, które wprowadziła ostatnio opublikowana nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, jest opłata od wniosku o uzasadnienie orzeczenia (wyroku, postanowienia) lub zarządzenia. Opłata ta dotyczy już wniosków, które są składane od 21 sierpnia br.

O ciekawych współzależnościach pomiędzy niektórymi środkami egzekucyjnymi i wpływie wyeliminowania jednego z nich na inne wypowiedział się ostatnio Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie.

6 sierpnia br. opublikowana została bardzo szeroka nowelizacja procedury cywilnej, podpisana przez Prezydenta 24 lipca br. Czego dotyczy nowelizacja, których spraw dotknie i kiedy zmiany wejdą w życie?

Od sierpnia 2018 r. obowiązuje kontrowersyjna specustawa mieszkaniowa, której uchwalenie budziło obawy o utratę przez samorządy realnej władzy planistycznej, ale z drugiej strony miało prowadzić do szybszego uzupełniania niedoborów krajowego zasobu mieszkań. Jak dotąd jednak ustawa nie wywołuje większych realnych skutków – pozytywnych ani negatywnych – ponieważ wnioski w jej trybie to rzadkość. Czy to tylko choroba niemowlęca nowej regulacji, czy raczej wczesne objawy martwej ustawy?

Pierwotnie uznanie administracyjne było formułowane jako „swobodne uznanie” i odnosiło się do obszaru działania administracji, który nie był jeszcze uregulowany prawem. Dopiero później zaczęto traktować tę instytucję jako gwarancję nadawaną właśnie przez prawo, której funkcją jest sprawniejsze działanie administracji publicznej. Nadal jednak jej istotą pozostaje pewna swoboda decyzji organu, choć ujęta w określone ramy, których bezwzględnie nie należy przekraczać.

Mediacja jako jedna z najstarszych metod rozwiązywania sporów odgrywa niebagatelną rolę w doprowadzaniu skonfliktowanych stron do porozumienia. W sporach prawnych jest najczęściej kojarzona z mediacją przeprowadzaną w postępowaniu cywilnym. Nie dziwi to w obliczu faktu, że instytucja ta w zasadzie ukształtowała się na płaszczyźnie prawa prywatnego. W sporach administracyjnych wciąż jest ona nowością.

Przepisy o sprzeciwie do sądu administracyjnego, które weszły w życie 1 czerwca 2017 r., wprowadzane w celu zaskarżania decyzji uchylających decyzje organów pierwszej instancji i przekazujących sprawę do ponownego rozpoznania, wydają się zdawać egzamin – coraz więcej sprzeciwów jest uwzględnianych i organy odwoławcze są zobowiązywane do merytorycznego orzekania, w tym w sprawach budowlanych i związanych z zagospodarowaniem nieruchomości.

Na wokandzie Naczelnego Sądu Administracyjnego rozpatrywano niedawno sprawę samowolnej zmiany sposobu wykorzystywania nieruchomości. Zgodnie z pozwoleniem na budowę miała ona stanowić mieszkalną część budynku, a została przebudowana jako pokoje do wynajmu.