Nowelizacja polskiej ustawy sankcyjnej: kluczowe zmiany i nowe obowiązki
26 lutego 2025 r. wejdzie w życie ustawa nowelizująca polską ustawę sankcyjną. Wprowadza ona istotne zmiany mające usprawnić egzekwowanie sankcji w Polsce. Z drugiej strony przedsiębiorcy mogą stanąć przed nowymi wyzwaniami związanymi z przestrzeganiem przepisów. Omawiamy kluczowe punkty nowelizacji.
Polska implementuje dyrektywę w sprawie podmiotów obsługujących kredyty i nabywców kredytów. Co się zmienia dla uczestników rynku?
4 lutego 2025 r. w Dzienniku Ustaw została ogłoszona ustawa z dnia 20 grudnia 2024 r. o podmiotach obsługujących kredyty i nabywcach kredytów. Implementuje ona dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2167 z dnia 24 listopada 2021 r. w sprawie podmiotów obsługujących kredyty i nabywców kredytów.
Zmiana wskaźnika referencyjnego z WIBOR na WIRF w umowach kredytowych
W najbliższych latach polski rynek finansowy czeka istotna zmiana – zastąpienie wskaźnika WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) nowym wskaźnikiem referencyjnym WIRF (Warsaw Interbank Reference Rate), który ma docelowo otrzymać nazwę POLSTR (Polish Short Term Rate). Zmiana wskaźnika referencyjnego jest częścią szerszej reformy mającej na celu zwiększenie transparentności i stabilności rynku finansowego oraz lepsze odzwierciedlenie rzeczywistych kosztów finansowania np. w umowach kredytu.
Pomoc publiczna w due diligence – co trzeba wiedzieć przed transakcją?
Przed podjęciem decyzji biznesowej o połączeniu czy przejęciu przedsiębiorstwa zazwyczaj analizuje się jego sytuację finansową i prawną. Przy tej ocenie niekiedy pomija się pomoc publiczną, nie uznając jej za istotny czynnik ryzyka. Tymczasem planowana transakcja niemal zawsze wpływa na warunki uzyskanego przez przedsiębiorstwo wsparcia ze środków publicznych. Najczęstszym źródłem ryzyka jest zmiana statusu przedsiębiorcy (co może oznaczać, że pomoc stanie się nienależna) lub niedochowanie procedur wynikających z umów o wsparciu. Uznanie pomocy publicznej za nienależną lub nieprawidłowo wykorzystaną może skutkować obowiązkiem jej zwrotu, a także innymi konsekwencjami prawnymi i finansowymi.
Nadzór człowieka nad systemami AI
Na poziomie deklaracji i intencji Akt w sprawie sztucznej inteligencji jednoznacznie postuluje zapewnienie nadzoru nad systemami AI przez człowieka. Na poziomie niższym, w szczególności przy określaniu szczegółowych obowiązków podmiotów stosujących systemy AI, przepisy Aktu nie są już tak jednoznaczne. W tekście staram się zarysować najważniejsze wyzwania, z którymi w tym kontekście będą musieli zmierzyć się dostawcy systemów AI oraz podmioty stosujące te systemy.
Definicja nieruchomości rolnej
Przepisy ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego wprowadzają szereg ograniczeń i obowiązków związanych z obrotem nieruchomościami rolnymi. Dlatego niezwykle istotne jest precyzyjne określenie, czym jest nieruchomość rolna. Nieprawidłowe zaklasyfikowanie nieruchomości może spowodować, że dokonywana przez nas czynność prawna okaże się wadliwa. W artykule omawiamy definicję nieruchomości rolnej w świetle postanowień ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego.
Postępowanie przed KOWR – uzyskanie zgody na nabycie nieruchomości rolnej
Procedura uzyskiwania zgody na nabycie nieruchomości rolnej jest bardzo sformalizowana. Nie każdy podmiot może wystąpić z wnioskiem o nabycie nieruchomości rolnej. Nie może tego zrobić np. spółka prawa handlowego zainteresowana rozpoczęciem działalności rolniczej. Ponadto wprowadzono ścisłe wymogi, za jaką cenę zbywca może oferować nieruchomości rolne do sprzedaży.
Obowiązki nabywcy nieruchomości rolnej
Obecnie obowiązujące przepisy istotnie ograniczyły możliwość obrotu nieruchomościami rolnymi, wprowadzając szereg wymogów, które należy spełnić przed nabyciem nieruchomości. Na tym jednak nie koniec. Również po nabyciu nieruchomości rolnej ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego nakłada szereg obowiązków, jakie należy spełniać, będąc właścicielem takiej nieruchomości.
Ograniczenia w obrocie udziałami i akcjami wynikające z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego
Przed każdą transakcją sprzedaży udziałów i akcji niezbędna jest jej analiza w kontekście ograniczeń w obrocie udziałami wynikających z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. W przypadku gdy któraś ze spółek zależnych ma nieruchomość rolną (co najmniej 5 ha), może zaistnieć konieczność zawiadomienia KOWR. Brak zawiadomienia skutkuje nieważnością transakcji.
Sankcje za naruszenie przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego
Zgodnie z założeniami ustawodawcy ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego ma na celu przede wszystkim wzmocnienie gospodarstw rodzinnych, zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego kraju, a także wspieranie zrównoważonego rolnictwa, z naciskiem na ochronę środowiska naturalnego. Dlatego ustawa przewiduje surowe sankcje za naruszenie jej przepisów: nieważność czynności prawnej lub przymusowy wykup nieruchomości rolnej.
Od początku stycznia tekstylia należy zbierać osobno
Od 1 stycznia 2025 r. obowiązuje w Polsce wymóg selektywnego zbierania odpadów tekstyliów i odzieży. W większości gmin nie pojawiły się jednak nowe worki ani pojemniki na odpady. Niespełnienie obowiązków wiąże się natomiast z wysokimi opłatami.
Zakazane praktyki w zakresie AI już od 2 lutego 2025 r.
Akt w sprawie sztucznej inteligencji („AI Act”) wprowadza zakaz stosowania określonych, szczególnie szkodliwych praktyk w zakresie AI. Przepisy zakazujące stosowania tych praktyk zaczną być stosowane już od 2 lutego 2025 r. Ich nieprzestrzeganie wiąże się z ryzykiem nałożenia administracyjnej kary pieniężnej w wysokości do 35 mln EUR lub – w przypadku przedsiębiorstwa – do 7% całkowitego rocznego światowego obrotu z poprzedniego roku obrotowego, w zależności od tego, która z tych kwot jest wyższa.
