Certyfikowany instalator systemów PV | Co do zasady

Przepisy prawne ważne dla instalatorów systemów fotowoltaicznych i firm usługowych utrzymujących sprawność systemów fotowoltaicznych.

Przeprowadzona w dniu 26 lipca 2013 r. nowelizacja wprowadziła do Prawa energetycznego nową instytucję – certyfikowanych instalatorów:

• mikroinstalacji (odnawialne źródło energii, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 40 kW, przyłączone do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV lub o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej nie większej niż 120 kW),
• małych instalacji (odnawialne źródło energii, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 40 kW i nie większej niż 200 kW, przyłączone do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV lub o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej większej niż 120 kW i nie większej niż 600 kW).

Od chwili wejścia w życie powyższej nowelizacji osoby trudniące się zawodowo instalowaniem mikro- i małych instalacji OZE uzyskały możliwość potwierdzenia posiadanych kwalifikacji poprzez uzyskanie certyfikatu wydawanego przez Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego.

Poza systemami fotowoltaicznymi certyfikaty wydawane być mogą także dla następujących rodzajów OZE: kotłów i pieców na biomasę, słonecznych systemów grzewczych, pomp ciepła oraz płytkich systemów geotermalnych.

Aby uzyskać certyfikat instalator, musi mieć stosowne wykształcenie lub doświadczenie oraz spełnić szereg innych warunków formalnych.

O wydanie certyfikatu ubiegać się mogą jedynie osoby mające pełną zdolność do czynności prawnych oraz do korzystania z pełni praw publicznych, jak również nieskazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne przeciwko wiarygodności dokumentu i obrotowi gospodarczemu.

Warunek posiadania odpowiedniego doświadczenia i wykształcenia udokumentowany być musi dyplomem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe (zgodnie z przepisami ustawy o systemie oświaty) lub innym równoważnym dokumentem potwierdzającym kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych.

Alternatywnie o wydanie certyfikatu mogą ubiegać się również osoby, które posiadają:

• udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w instalowaniu lub modernizacji urządzeń i instalacji sanitarnych, elektrycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych,
• świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym szkoleń obejmujący zgodnie z właściwym rozporządzeniem Ministra Gospodarki minimalny zakres wiedzy i umiejętności dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii,
• lub zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju OZE, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie technicznym źródła.

Ponadto certyfikowani instalatorzy są zobowiązani do ukończenia tzw. szkolenia podstawowego w zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju OZE przeprowadzanego przez akredytowanego organizatora szkoleń oraz uzyskania nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia ukończenia szkolenia pozytywnego wyniku egzaminu przed komisją egzaminacyjną powoływaną przez Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego.

Przepisy Prawa energetycznego przewidują łatwiejszą drogę uzyskania certyfikatu dla osób posiadających:

• dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej,
• dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zakresie urządzeń i systemów energetyki odnawialnej wydany na podstawie przepisów ustawy o systemie oświaty,
• lub dyplom ukończenia studiów wyższych na kierunku lub w specjalności w zakresie odnawialnych źródeł energii, albo urządzeń i instalacji sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych, cieplnych i klimatyzacyjnych lub elektrycznych wydany na podstawie przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym.

Posiadacze tego rodzaju dyplomów mogą uzyskać certyfikat bez konieczności dokumentowania innego rodzaju doświadczenia lub wykształcenia, jak również są zwolnieni z obowiązku odbywania szkoleń oraz składania egzaminów przed komisją.

Certyfikaty wydawane są przez Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego na wniosek zainteresowanego jego uzyskaniem instalatora. Poza danymi personalnymi wnioskodawcy we wniosku określić należy zakres certyfikatu (ze wskazaniem rodzaju OZE), o którego wydanie się ubiegamy, oraz podać aktualne miejsce pracy lub wykonywania działalności gospodarczej. Do wniosku dołączyć należy dokumenty poświadczające spełnienie przez wnioskodawcę pozostałych warunków formalnych oraz złożone pod groźbą odpowiedzialności karnej oświadczenie o pełnej zdolności do czynności prawnych, posiadaniu pełni praw publicznych oraz niekaralności.

Prezes UDT weryfikuje złożony wniosek pod kątem spełnienia przez wnioskodawcę warunków do uzyskania certyfikatu. Prawo energetyczne nakłada obowiązek rozpatrzenia wniosku w terminie 30 dni poprzez wydanie certyfikatu albo zawiadomienie o odmowie wydania certyfikatu.

Certyfikaty wydawane są na okres 5 lat. Jeżeli w tym okresie certyfikat ulegnie zniszczeniu lub utracie, Prezes UDT na wniosek instalatora wydaje wtórnik tego dokumentu.

Okres ważności certyfikatu może zostać przedłużony o kolejne 5 lat, na wniosek instalatora złożony nie później niż na 30 dni przed dniem upływu ważności uprzednio wydanego certyfikatu. Warunkiem przedłużenia certyfikatu jest złożenie przez wnioskodawcę oświadczenia o spełnieniu przez niego warunków formalnych posiadania certyfikatu, ukończenie w terminie 12 miesięcy przed dniem upływu ważności certyfikatu tzw. szkolenia przypominającego przeprowadzonego przez akredytowanego organizatora szkoleń oraz przedstawienie w celu potwierdzenia ciągłości pracy wykazu co najmniej pięciu referencyjnych mikro- lub małych instalacji zainstalowanych, poddanych modernizacji lub utrzymywanych w należytym stanie technicznym przez instalatora ubiegającego się o przedłużenie okresu ważności certyfikatu.

Poza upływem okresu, na jaki certyfikat jest udzielany, Prezes UDT jest również uprawniony do jego cofnięcia w przypadku:

• ograniczenia lub utraty zdolności do czynności prawnych instalatora,
• pozbawienia instalatora praw publicznych z mocy prawomocnego wyroku sądowego,
• skazania instalatora prawomocnym wyrokiem sądu za umyślnie popełnione przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów i obrotowi gospodarczemu,
• lub gdy certyfikat jest wykorzystywany przez instalatora niezgodnie z jego zakresem lub istnieją udokumentowane dowody, że mikroinstalacja albo mała instalacja jest zainstalowana niezgodnie z obowiązującymi przepisami.

Osoba, której cofnięto certyfikat, może ponownie ubiegać się o jego wydanie (oczywiście jeżeli będzie nadal spełniać warunki formalne jego uzyskania) po upływie roku od dnia cofnięcia dotychczasowego certyfikatu.

Na marginesie podkreślić należy, że przepisy Prawa energetycznego w żadnym wypadku nie ograniczają możliwości realizacji instalacji OZE wyłącznie do osób dysponujących certyfikatem. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi regulacjami certyfikat stanowić ma wyłącznie potwierdzenie posiadania kwalifikacji zawodowych do wykonywania tego rodzaju prac, a nie warunek konieczny ich realizacji i np. przyjęcia ich do użytkowania, podłączenia do sieci lub sprzedaży energii w mikro- i małych instalacjach.

Szczegółowe regulacje dotyczące instalatorów mikroinstalacji fotowoltaicznych zostaną w najbliższym czasie przeniesione do będącej na ostatnim etapie procedowania ustawy o odnawialnych źródłach energii. Ich treść nie powinna jednak ulec zmianom.

Radosław Wasiak, doradztwo dla sektora energetycznego kancelarii Wardyński i Wspólnicy

Artykuł ukazał się także na portalu Fotowoltaikainfo.pl