Działalność fotowoltaiczna w Polsce | Co do zasady

Przepisy prawne ważne dla prowadzenia działalności producentów energii w średnich i dużych systemach PV.

Planujący prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na produkcji energii w średnich i dużych systemach PV powinni prześledzić najważniejsze regulacje wyznaczające ramy dla ich działalności.

Przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na produkcji energii w odnawialnych źródłach energii, w tym zmiany w związku z nową ustawą o odnawialnych źródłach energii

Warunki prowadzenia działalności polegającej na wytwarzaniu energii elektrycznej w systemie PV, w tym wymagania dotyczące koncesji, przyłączania do sieci oraz systemu wsparcia, są określone w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne. Szczegółowe zasady dotyczące wydawania i umarzania świadectw pochodzenia określa dodatkowo akt wykonawczy do ustawy w postaci rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii. Aktualnie prowadzenie działalności polegającej na eksploatacji średnich i dużych systemów PV celem sprzedaży energii i wprowadzania jej do sieci wymaga koncesji.

W najbliższym czasie przepisy dotyczące prowadzenia działalności polegającej na produkcji energii w odnawialnych źródłach energii, w tym instalacjach PV, ulegną istotnej zmianie. 16 stycznia 2015 roku Sejm uchwalił nową ustawę o odnawialnych źródłach energii, która istotnie zmodyfikuje warunki prowadzenia tej działalności, co do zasady je upraszczając oraz wprowadzając nowy system wsparcia. Ustawa po ewentualnym wprowadzeniu poprawek Senatu i podpisie prezydenta ma wejść w życie 30 dni od dnia ogłoszenia. Niektóre przepisy wejdą w życie już od 1 kwietnia 2015. Nowy system wsparcia będzie obowiązywał od 1 stycznia 2016. Wytwarzanie energii w systemach PV o mocy zainstalowanej do 200kW przyłączonych do sieci o napięciu niższym niż 100kV nie będzie wymagało koncesji. Wytwarzanie energii w instalacjach PV o mocy od 40kW do 200kW będzie działalnością regulowaną wymagającą jedynie wpisu do rejestru wytwórców energii w małej instalacji prowadzonego przez Prezesa URE. O ile mikroinstalacje do 10kW będą mogły liczyć na stałą cenę zakupu wyprodukowanej energii na poziomie do 0,65 zł za 1 kWh, o tyle średnie i duże systemy PV będą mogły brać udział w aukcjach, przy czym 25% objętej systemem wsparcia energii ma pochodzić ze źródeł o mocy nie większej niż 1 MW.

Podstawowe przepisy dotyczące realizacji inwestycji

Ponieważ w tej chwili na terenie Polski znajduje się bardzo niewiele średnich i dużych systemów PV, przede wszystkim należy zapoznać się z przepisami dotyczącymi realizacji inwestycji. Właściwe są tu ustawy dotyczące planowania przestrzennego oraz prowadzenia budowy. Z tego względu inwestor powinien zapoznać się z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, a także z aktami wykonawczymi do tych ustaw. Przepisy te określają warunki uzyskiwania odpowiednich decyzji planistycznych, a następnie pozwoleń na budowę koniecznych dla realizacji instalacji.

Ponieważ sektor PV jest na polskim rynku stosunkowo nowy i znajduje się w fazie poprzedzającej jego dynamiczny rozwój, przepisy te nie odnoszą się szczegółowo do kwestii związanych z inwestycjami PV, co często powoduje wątpliwości interpretacyjne. Zawierają jednak istotne regulacje wpływające na możliwość realizacji średnich i dużych systemów PV. Przykładowo, zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jeżeli na obszarze gminy przewiduje się wyznaczenie obszarów, na których rozmieszczone będą urządzenia wytwarzające energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kW, a także ich stref ochronnych związanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu, ich rozmieszczenie ustala się w studium, a następnie w planie miejscowym.

Warto także zapoznać się z regulacjami dotyczącymi ochrony środowiska, a w szczególności z zasadami wydawania tzw. decyzji środowiskowych. Właściwa tu będzie ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, a także rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Wśród przedsięwzięć tych ustawodawca wymienia zabudowę przemysłową, w tym zabudowę systemami fotowoltaicznymi, wraz z towarzyszącą jej infrastrukturą, o powierzchni zabudowy nie mniejszej niż 0,5 ha na obszarach objętych formami ochrony przyrody, o których mowa w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, lub w otulinach form ochrony przyrody oraz nie mniejszej niż 1 ha na innych obszarach, doprecyzowując, że przez powierzchnię zabudowy rozumie się powierzchnię terenu zajętą przez obiekty budowlane oraz pozostałą powierzchnię przeznaczoną do przekształcenia w wyniku realizacji przedsięwzięcia.

Przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w ogólności, w tym podatkowe

Zasady prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie produkcji energii w źródle PV są takie same jak dla każdej innej działalności, z uwzględnieniem szczególnych wymagań wynikających z prawa energetycznego, o czym mowa poniżej. Dlatego konieczny jest staranny wybór najlepszej dla danego przedsiębiorcy formy prawnej prowadzenia działalności, z uwzględnieniem możliwości pozyskania finansowania oraz zarządzania ryzykiem. Planując przedsięwzięcie, należy uwzględnić obciążające inwestycję i planowaną działalność podatki oraz koszty systemu ubezpieczeń społecznych. Poza kwestiami dotyczącymi podatku VAT i podatku dochodowego istotne są kwestie związane z podatkiem od nieruchomości. Tu właściwa jest ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Realizacja inwestycji na gruntach rolnych wymagać będzie wyłączenia gruntu z produkcji rolnej, co może wiązać się z opłatami, których podstawy określone są w ustawie z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych.

Weronika Pelc, doradztwo dla sektora energetycznego kancelarii Wardyński i Wspólnicy

Artykuł ukazał się także na portalu Fotowoltaikainfo.pl