Interpretacja przepisów w sprawie kosztów osieroconych
15 września 2016 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał wyrok interpretujący przepisy UE dotyczące pomocy państwa związanej z kosztami osieroconymi, które pojawiły się na skutek liberalizacji rynku wewnętrznego energii elektrycznej.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-574/14 PGE
W Polsce zasady pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów sprzedaży energii i mocy elektrycznej (koszty osierocone) ujęte zostały w ustawie z czerwca 2007 r. (ustawa o KDT). Ustawa ta przyznaje wytwórcom energii pomoc publiczną w rozumieniu prawa UE, która została zaakceptowana przez Komisję Europejską decyzją z 25 września 2007 r.
Jak wspominaliśmy już opisując pytanie prejudycjalne skierowane przez Sąd Najwyższy do Trybunału Sprawiedliwości UE w tej sprawie, spór pomiędzy PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. a Urzędem Regulacji Energetyki dotyczy sposobu kalkulacji corocznej korekty kosztów osieroconych za 2009 r. W szczególności, uwzględnienia w korekcie dotyczącej PGE wyników finansowych innego podmiotu ujętego w ustawie o KDT – Elektrowni Bełchatów – wchodzącego w skład tej samej grupy kapitałowej. Istota problemu polega na tym, że Elektrownia Bełchatów w roku 2009 (za który obliczano korektę) znajdowała się już w innej grupie kapitałowej niż wskazywał załącznik 7 do ustawy o KDT.
Pytanie prawne przedstawione przez SN Trybunałowi, w uproszczeniu dotyczyło tego, czy mechanizm wsparcia przewidziany ustawą o KDT, który stanowi zaakceptowany przez Komisję Europejską program pomocy państwa, dopuszcza dynamiczne podejście do ustalania składu grupy kapitałowej na użytek corocznej korekty kosztów osieroconych. A więc podejście uwzględniające przekształcenia grup kapitałowych w czasie trwania programu pomocowego. SN wskazał, że zgodnie z przeciwnym poglądem, Komisja Europejska akceptując pomoc państwa określoną w ustawie o KDT wykreowała po stronie beneficjentów programu uzasadnione prawnie oczekiwania. W konsekwencji w czasie trwania programu niedopuszczalne byłoby dokonywanie interpretacji, która zmieniałaby na niekorzyść beneficjentów zasady wypłaty pomocy np. uwzględniając przekształcenia grup kapitałowych.
Trybunał w wyroku z 15 września zauważył, że Komunikat Komisji Europejskiej dotyczący metodologii kosztów osieroconych jest oparty na założeniu, że warunki konkurencji na rynku energii elektrycznej podlegają znacznym zmianom, które muszą być uwzględniane przy analizie krajowego rynku tej energii. Państwa członkowskie są zobowiązane do przedstawiania Komisji rocznego raportu dotyczącego zmian struktury ich rynku energetycznego. Ponieważ decyzja, na mocy której Komisja zaakceptowała polski program pomocowy zawarty w ustawie o KDT poparta jest metodologią kosztów osieroconych zawartą w Komunikacie, musi być również interpretowana z uwzględnieniem zmian dokonujących się na rynku. Sama koncepcja dokonywania korekty polega bowiem na uwzględnianiu okoliczności, które zaistniały po przyznaniu rekompensaty kosztów osieroconych.
Z powyższych względów Trybunał orzekł, że przy określaniu rocznej korekty rekompensaty kosztów osieroconych, którą należy wypłacić wytwórcy należącemu do grupy kapitałowej, należy uwzględnić tę przynależność i wynik finansowy grupy w momencie dokonywania tej korekty. Tak więc dynamiczna interpretacja ustawy o KDT, prezentowana przez URE w sporze z PGE, okazała się prawidłowa w kontekście zasad i celów pomocy państwa związanej z kosztami osieroconymi.
Agnieszka Kraińska, praktyka prawa europejskiego kancelarii Wardyński i Wspólnicy
Artykuł ukazał się również na portalu cire.pl
