Koniec monopolu Polskiego Związku Działkowców?
Trybunał Konstytucyjny pozbawił Polski Związek Działkowców przywilejów w odniesieniu do mienia państwowego i komunalnego.
11 lipca 2012 roku Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie, po rozpoznaniu wniosku Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego o zbadanie zgodności z Konstytucją całej ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych oraz po dokonaniu kontroli kwestionowanej ustawy, orzekł niekonstytucyjność ponad dwudziestu fundamentalnych przepisów tej ustawy, a w pozostałym zakresie umorzył postępowanie.
Przepisy uznane tym wyrokiem za niekonstytucyjne zapewniały Polskiemu Związkowi Działkowców (PZD) pozycję monopolisty w zakresie dostępu do gruntów oraz zarządzania ogrodami działkowymi względem innych organizacji zrzeszających działkowców, co zdaniem Trybunału Konstytucyjnego naruszało fundamentalną zasadę demokratycznego państwa prawa, obejmującą także wolność zrzeszania się.
Z uwagi na fakt, iż uznanie za niekonstytucyjne podstawowych przepisów ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych mogłoby doprowadzić do powstania luk w prawie, a w konsekwencji do niestosowalności tej ustawy, Trybunał Konstytucyjny odroczył utratę mocy obowiązującej niekonstytucyjnych przepisów na okres 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem art. 10 mówiącego o nieodpłatnym przekazywaniu gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego pod rodzinne ogrody działkowe w użytkowanie Polskiego Związku Działkowców. Art. 10 utraci bowiem moc obowiązującą już z dniem ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.
Trybunał Konstytucyjny przyjął zatem maksymalny okres tzw. klauzuli odraczającej, co jak stwierdził Prezes Trybunału, Andrzej Rzepliński „uzasadnione jest koniecznością umożliwienia uchwalenia przez Sejm nowej ustawy, która dostosuje unormowania dotyczące tworzenia i funkcjonowania ogrodów działkowych w Polsce do konstytucyjnych ram wynikających z zasady demokratycznego państwa prawnego, zasady równości, zasady ochrony własności oraz wolności zrzeszania się”.
Powyższy wyrok może mieć znaczenie dla następców prawnych byłych właścicieli nieruchomości. O skutkach, jakie wyrok Trybunału wywrze w tym zakresie, napiszemy w kolejnym wydaniu Portalu Procesowego.
Barbara Majewska, Zespół Reprywatyzacji kancelarii Wardyński i Wspólnicy
