Nowelizacja ustawy Prawo energetyczne | Co do zasady

Na co powinni zwrócić uwagę przedsiębiorcy z branży energetycznej.

21 czerwca 2013 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy Prawo energetyczne¹ oraz niektórych innych ustaw.

Ma ona zapewnić pełne wdrożenie dyrektywy 2009/28/WE² oraz uzupełnić implementację dyrektyw 2009/72/WE³ oraz 2009/73/WE⁴.

Proponowane zmiany mają niebagatelne znaczenie dla funkcjonowania firm z branży energetycznej, a tym samym dla potencjalnych inwestorów zainteresowanych wejściem na polski rynek energii.

Ustawa przekazana została do Senatu. Jeśli wprowadzi on poprawki, ustawa trafi ponownie pod obrady Sejmu. Oczekuje się, że ustawa wejdzie w życie jesienią bieżącego roku.

Unbundling

Ustawa precyzuje zasady funkcjonowania operatorów systemów przesyłowych celem zapewnienia pełnego oddzielenia działalności w zakresie produkcji i dostaw od działalności przesyłowej (tzw. unbundling).

Wedle nowych zasad te same osoby lub podmioty nie będą mogły m.in.:

• zasiadać w organach zarządczych lub nadzorczych operatora systemu przesyłowego i jednocześnie pełnić funkcji w tych organach w przedsiębiorstwach wytwarzających energię elektryczną lub obracających nią;
• wywierać decydującego wpływu lub wykonywać innych praw względem przedsiębiorstwa wytwarzającego lub obracającego energią przy jednoczesnym wywieraniu takiego wpływu lub wykonywaniu takich praw względem operatora systemu przesyłowego.

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wydawać będzie „certyfikaty niezależności”, których uzyskanie konieczne będzie do ubiegania się o funkcję operatora systemu przesyłowego lub połączonego.

Operatorzy sieci obowiązani będą dostosować się do nowych przepisów w ciągu sześciu miesięcy od wejścia w życie ustawy.

Przepisy regulujące funkcjonowanie operatorów sieci dystrybucyjnej zasadniczo nie uległy zmianie, a dotyczące ich poprawki mają charakter redakcyjny.

Ponadto ustawa przekazuje ministerialny nadzór nad operatorem systemu przesyłowego Ministrowi Gospodarki (dotychczas w rękach Ministra Skarbu Państwa).

Odnawialne źródła energii

Ustawa wprowadza gwarancje pochodzenia energii, dzięki którym odbiorca końcowy uzyska informację, jaka ilość dostarczanej do niego energii elektrycznej pochodzi ze źródeł odnawialnych („OZE”). Gwarancje pochodzenia nie są tożsame z certyfikatami pochodzenia energii i, w przeciwieństwie do tych ostatnich, nie zawierają w sobie praw majątkowych.

Przewidziano także zwolnienie z opłaty przyłączeniowej dla mikroinstalacji (OZE o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 40 kW przyłączone do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV lub o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej nie większej niż 120 kW).

Ustawa wprowadza kategorię odbiorców przemysłowych, tj. końcowych odbiorców energii, których główna działalność gospodarcza jest działalnością w zakresie wskazanym w ustawie (m.in. wydobywanie węgla kamiennego oraz produkcja chemikaliów, metali, papieru lub żywności).

Zgodnie z proponowanymi zmianami odbiorcy przemysłowi, którzy w poprzednim roku kalendarzowym zużyli nie mniej niż 100 GWh energii elektrycznej, a jej koszt wyniósł nie mniej niż 3% wartości ich produkcji, uprawnieni będą do korzystania z systemu wsparcia dla OZE, nawet jeśli nie będą oni członkami Towarowej Giełdy Energii.

Odbiorcy ci zobowiązani będą nabyć określoną liczbę certyfikatów pochodzenia i przedstawić je do umorzenia, uzyskując w ten sposób częściowy zwrot kosztów poniesionych na energię elektryczną. Jednak gdy nie spełnią tego obowiązku, odbiorcy przemysłowi zobowiązani będą uiścić opłatę zastępczą na takich samych zasadach jak pozostałe podmioty objęte powyższym obowiązkiem.

Pozostałe zmiany

Celem zapewnienia niezależności Prezesa URE ma on być powoływany bezpośrednio przez premiera. Ustawa wskazuje także przesłanki jego odwołania. Ponadto Prezes URE wybierany będzie na pięcioletnią kadencję i będzie mógł być ponownie powołany tylko raz.

Pozostałe zmiany dotyczą m.in.:

• zasad współpracy międzynarodowej w zakresie wspólnych projektów inwestycyjnych oraz współpracy międzynarodowej w zakresie OZE;
• warunków i trybu wydawania certyfikatów instalatorom mikroinstalacji (OZE o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 40 kW przyłączone do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV lub o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej nie większej niż 120 kW) i małych instalacji (OZE o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej powyżej 40 kW do 200 kW przyłączone do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV lub o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej powyżej 120 kW do 600 kW);
• sytuacji odbiorców energii w gospodarstwach domowych, która wzmocniona została poprzez wprowadzenie wymogu szczegółowego określenia w umowach m.in. ich praw, sposobu wnoszenia skarg oraz rozwiązywania sporów;
• uszczegółowienia prawa odbiorców końcowych do rozwiązania umowy z przedsiębiorstwem energetycznym;
• wprowadzonej ustawą kategorii odbiorców wrażliwych energii elektrycznej i paliw gazowych, chronionych prawnie i uprawnionych do zasiłków na paliwa gazowe i energię elektryczną.

Marek Dolatowski, Karolina Przygoda, Zespół Doradztwa dla Sektora Energetycznego kancelarii Wardyński i Wspólnicy

_____________

¹ Dziennik Ustaw 1997, nr 54, poz. 348 z późniejszymi zmianami

² Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniająca i w następstwie uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE

³ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylająca dyrektywę 2003/54/WE

⁴ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WE