Rynek finansowy i kapitałowy | Co do zasady

Pod pojęciem postępowań na rynku finansowym i kapitałowym (financial litigation) kryją się wszystkie postępowania sporne, upadłościowe lub regulacyjne z udziałem szeroko rozumianych instytucji finansowych, czyli przede wszystkim banków, domów maklerskich, funduszy inwestycyjnych, zakładów ubezpieczeń, ale także np. indywidualnych inwestorów.

Sprawy o charakterze procesowym, czy też ogólniej spornym, z zakresu przeważnie prawa bankowego, papierów wartościowych, ubezpieczeń czy funduszy inwestycyjnych, ale także dotyczące restrukturyzacji kredytów bankowych czy strukturyzowanych instrumentów finansowych rozpatrywane są zarówno przez sądy powszechne (państwowe), jak i przez organy nadzoru (organy administracji publicznej), a na dalszym etapie także przez sądy administracyjne i oczywiście sądy arbitrażowe (polubowne), zarówno stałe, jak i ad hoc. Ponadto sprawami zaliczanymi do financial litigation są sprawy karne oraz karno-skarbowe dotyczące nadużyć na rynkach finansowych, które prowadzone są przed organami ścigania, czyli policją, prokuraturą i organami kontroli skarbowej.

Ważnym elementem praktyki financial litigation są także postępowania dotyczące niedozwolonych klauzul w umowach bankowych czy też niedozwolonych praktyk bankowych, często inicjowane przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a znajdujące swój finał przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Wielokrotnie spór kończy się ugodą pozasądową jeszcze na etapie przedprocesowym, niemniej jednak wpływ na to ma przygotowanie strategii procesowej i zaprezentowanie argumentacji, która byłaby przedstawiana przed sądem lub innym organem rozpatrującym potencjalny spór.

Tematyka dotycząca sporów z udziałem instytucji finansowych jest szalenie różnorodna, stąd zróżnicowany jest wachlarz instytucji zajmujących się rozstrzyganiem sporów w tym zakresie.

Główne akty prawne, na podstawie których mogą być prowadzone postępowania z udziałem instytucji finansowych, to:

• Prawo bankowe;
• ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów;
• ustawa o obrocie instrumentami finansowymi;
• ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym;
• ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych;
• Kodeks cywilny;
• Kodeks karny i Kodeks karny skarbowy;
• ustawa o funduszach inwestycyjnych;
• Prawo upadłościowe i naprawcze;
• ustawa o obligacjach;
• ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów.