Zamówienia publiczne
Jeżeli podmiot mający status zamawiającego chce zawrzeć umowę na roboty budowlane, dostawy lub usługi, to do wyboru wykonawcy musi stosować procedury określone w Prawie zamówień publicznych. Zasada ta dotyczy umów o wartości powyżej 30 000 euro netto. Zamawiający wybiera tryb postępowania z zachowaniem przesłanek określonych w ustawie, przy czym przetarg nieograniczony i ograniczony są trybami podstawowymi, które można zastosować zawsze. Zapewniają one największą konkurencyjność i dostęp do postępowania dla zainteresowanych wykonawców. Postępowania są prowadzone z zachowaniem zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Rozstrzygnięcia i czynności podejmowane przez zamawiającego w trakcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego mogą być kwestionowane przez wykonawców w drodze odwołania, które wnosi się do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w terminach określonych w ustawie (zasadniczo 5 lub 10 dni). Środki ochrony prawnej przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych. Odwołanie mogą wnieść także organizacje wpisane na listę organizacji uprawnionych do wnoszenia środków ochrony prawnej wobec ogłoszenia o zamówieniu oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Odwołanie przysługuje od niezgodnej z przepisami czynności zamawiającego podjętej w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub od zaniechania przez niego czynności, do której był zobowiązany. Wnosi się je w formie pisemnej albo elektronicznej opatrzonej bezpiecznym podpisem. Odwołanie powinno wskazywać czynność lub zaniechanie czynności zamawiającego, której zarzuca się niezgodność z przepisami ustawy, zawierać zwięzłe przedstawienie zarzutów, określać żądanie oraz wskazywać okoliczności faktyczne i prawne uzasadniające wniesienie odwołania. Z kolei zamawiający jest uprawniony do wniesienia odpowiedzi na odwołanie. Wnosząc odwołanie, uiszcza się wpis, którego wysokość zależy od wartości i rodzaju przedmiotu zamówienia. Do odwołania należy dołączyć dowód doręczenia kopii odwołania zamawiającemu w taki sposób, aby zdołał się on zapoznać z jego treścią przed upływem terminu do wniesienia odwołania.
W postępowaniu odwoławczym poza zamawiającym i odwołującym mogą wziąć udział inne podmioty, jeżeli zgłoszą przystąpienie w terminie 3 dni od przekazania przez zamawiającego informacji, że wniesiono odwołanie. W przystąpieniu należy wskazać, do której strony się przystępuje.
Zgodnie z ustawą Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznaje odwołanie w terminie 15 dni od dnia wniesienia odwołania. Jest to termin instrukcyjny, ale w praktyce najczęściej zostaje dotrzymany. Oznacza to, że postępowanie odwoławcze, w tym prezentowanie dowodów, jest bardzo skoncentrowane. Często do wydania wyroku dochodzi po jednej tylko rozprawie. Wyłącznie w przypadku bardziej skomplikowanych odwołań konieczne jest wyznaczenie większej liczby terminów. O oddaleniu odwołania lub jego uwzględnieniu KIO orzeka w wyroku. W pozostałych przypadkach KIO wydaje postanowienie.
Na orzeczenie KIO przysługuje skarga do sądu okręgowego właściwego dla siedziby zamawiającego. Skargę wnosi się w terminie 7 dni od otrzymania orzeczenia KIO z uzasadnieniem. Jednak już po wydaniu wyroku KIO zamawiający może zawrzeć umowę z wybranym wykonawcą, nawet jeżeli odwołanie dotyczyło czynności wyboru oferty najkorzystniejszej. Od wyroku sądu lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie skarga kasacyjna przysługuje wyłącznie Prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych.