nieruchomości | Co do zasady

W ubiegłym tygodniu na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został przygotowany przez Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane. Poza samym Prawem budowlanym przedstawiony projekt nowelizuje również przepisy szeregu innych ustaw, w tym Prawa wodnego, Prawa o ruchu drogowym czy też Prawa energetycznego, w zakresie, w jakim regulacje tych aktów wpływają na realizację szeroko rozumianych inwestycji budowlanych.

Oceniając powojenną sytuację prawną budynków posadowionych na gruntach objętych działaniem dekretu warszawskiego, eksponuje się obecnie okoliczności faktyczne związane z wojennymi zniszczeniami budynków oraz trwaniem postępowań dekretowych. Ma to na celu pozbawienie lub ograniczenie praw właścicielskich do tzw. budynków piątkowych. Tymczasem konstrukcja budynku dekretowego jest wyrafinowanym konceptem prawnym, przy którego ocenie należy uwzględniać ówcześnie obowiązujące przepisy i orzecznictwo.

Urzędy mają 12 miesięcy na wydanie zaświadczeń potwierdzających przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności (termin ich wydania upływa 2 stycznia 2020 r.). Dlatego ustanowiono przepis przejściowy, zgodnie z którym opłatę należną za rok 2019 wnosi się w terminie do 29 lutego 2020 r. Czy jednak warto korzystać z tego wydłużenia? I czy będzie wówczas nadal przysługiwać wysoka bonifikata za przekształcenie? A podatek od nieruchomości – czy on również ulegnie zmianie?

Obecnie obowiązują już przepisy obligujące komornika do złożenia wniosków o wykreślenie z księgi wieczystej ostrzeżeń o wszczętych przed 3 maja 2012 r., ale już zakończonych postępowaniach egzekucyjnych z nieruchomości. W zależności od daty ich zakończenia wniosek o wykreślenie komornik złoży z urzędu bądź na wniosek dłużnika lub wierzyciela.

Od sierpnia 2018 r. obowiązuje kontrowersyjna specustawa mieszkaniowa, której uchwalenie budziło obawy o utratę przez samorządy realnej władzy planistycznej, ale z drugiej strony miało prowadzić do szybszego uzupełniania niedoborów krajowego zasobu mieszkań. Jak dotąd jednak ustawa nie wywołuje większych realnych skutków – pozytywnych ani negatywnych – ponieważ wnioski w jej trybie to rzadkość. Czy to tylko choroba niemowlęca nowej regulacji, czy raczej wczesne objawy martwej ustawy?

Do kompetencji gminy należy stanowienie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z przepisami zmiana planu następuje w takim trybie, w jakim jest on uchwalany – a więc np. uchwałą rady gminy. Czy jednak uchylenie miejscowego planu zagospodarowania jest zmianą leżącą w kompetencji rady gminy?

Celem nowelizacji Prawa budowlanego z 27 marca 2003 r., która weszła w życie 11 lipca 2003 r., było m.in. uproszczenie postępowania w sprawie uzyskania pozwolenia na budowę, a tym samym skrócenie procesu inwestycyjnego. Jednym z instrumentów służącym do osiągnięcia tego celu było ograniczenie liczby podmiotów będących stronami postępowania. Stronie przysługuje bowiem prawo aktywnego uczestnictwa w postępowaniu, a więc możliwość składania wniosków czy odwołań, co niewątpliwie wydłuża czas trwania postępowania.

W polskiej praktyce obrotu gospodarczego od dłuższego czasu budzi wątpliwości możliwość skutecznego wprowadzenia w umowach o roboty budowlane klauzul nakładających na jedną ze stron kontraktu obowiązek powiadomienia drugiej strony o okolicznościach uprawniających do żądania dodatkowej zapłaty za wynagrodzenie. Klauzule te wywodzą się z kontraktów zawieranych na wzorcach umownych FIDIC, opracowanych przez Międzynarodową Federację Inżynierów Konsultantów.

Budowa nowych tras szybkiego ruchu wymaga pogodzenia z istniejącą zabudową, także mieszkalną. Trasa komunikacyjna zawsze powoduje, w pewnej od niej odległości, hałas przekraczający dopuszczalne normy. Wydaje się oczywiste, że wszyscy ludzie mieszkający w budynkach, które po wybudowaniu drogi znalazły się w takim obszarze, powinni być chronieni. Tymczasem tylko niektóre budynki są chronione ekranami akustycznymi. Przyczyną mogą być ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Po pożarze w koszalińskim escape roomie w prasie szeroko dyskutowany jest temat wymogów prawnych, które trzeba spełnić, aby skutecznie zmienić sposób korzystania z obiektu budowlanego. Jako przyczynę dramatu wskazuje się przede wszystkim niewłaściwe dostosowanie lokalu do rodzaju prowadzonej działalności, w szczególności brak zapewnienia właściwych warunków bezpieczeństwa pożarowego.

Rozliczenie ulepszeń dokonanych przez najemcę w przedmiocie najmu jest istotnym zagadnieniem we wzajemnych stosunkach pomiędzy wynajmującym a najemcą. Decyzja o sposobie rozliczenia ulepszeń zależy od wielu czynników, takich jak okres najmu, jego przedmiot, jak również przewidywane nakłady najemcy.

W postępowaniu cywilnym odwoławczym obowiązuje zasada zakazu orzekania na niekorzyść strony wnoszącej środki zaskarżenia, np. apelację (zakaz reformationis in peius). Oznacza to, że skarżący orzeczenie sądowe (przy braku jednoczesnego zaskarżenia przez drugą stronę) nie może po wyroku sądu drugiej instancji znaleźć się w gorszej sytuacji niż po orzeczeniu sądu pierwszej instancji. Orzeczenie sądu odwoławczego nie może być dla niego mniej korzystne niż zapadłe w pierwszej instancji. Zasada ta doznaje jednak wyjątku w postępowaniu o stwierdzenie zasiedzenia, co ostatnio w swojej uchwale przesądził Sąd Najwyższy.